गुरुने शनिचा विक्रम मोडला, सर्वाधिक चंद्र असलेला ग्रह बनला

सूर्यमालेतील सर्वात जास्त चंद्रांचा विक्रम शनि या ग्रहाने मोडला आहे. कारण आता बृहस्पति ग्रहावर सर्वाधिक चंद्र आहेत. शास्त्रज्ञांनी गुरुचे 12 नवीन चंद्र शोधले आहेत. जाणून घेऊया, कोणत्या ग्रहाकडे किती चंद्र आहेत.

बृहस्पति म्हणजेच गुरु या ग्रहाला सूर्यमालेतील राजा असे म्हटले जाते. हा ग्रह सूर्यमालेतील सर्वात जास्त चंद्र असलेला ग्रह बनला आहे, कारण गुरु ग्रहाभोवती 12 नवीन चंद्र सापडले होते, यामध्ये आता वाढ झाली आहे. यापूर्वी गुरुला 80, तर शनीला 83 चंद्र होते, मात्र 12 नवीन चंद्रांची वाढ गुरुभोवती झाल्यामुळे गुरु ग्रहाला 92 चंद्र आहेत.

स्काय अँण्ड टेलिस्कोपनुसार, हे नवीन चंद्र छोट्या आकाराचे आहेत. त्यांचा व्यास 1 ते 3.2 किमी आहे. 12 पैकी 9 चंद्रांना गुरु ग्रहाभोवती फिरण्यासाठी 550 दिवस लागतात. गुरू ग्रहापासून सर्वात दूर असलेले चंद्र गुरूच्या परिभ्रमणाच्या विरुद्ध दिशेने फिरतात. उलट दिशेने फिरणाऱ्या चंद्रांना रेट्रोग्रेड ऑर्बिट मून म्हणतात. म्हणजेच हे चंद्र पहिले लघुग्रह होते, जे आता गुरूच्या गुरुत्वाकर्षण शक्तीमुळे त्याच्या कक्षेत फिरत आहेत.

वॉशिंग्टनच्या कार्नेगी इन्स्टिट्यूशन फॉर सायन्सचे खगोलशास्त्रज्ञ स्कॉट शेफर्ड यांनी 2021 ते 2022 दरम्यान हे 12 चंद्र शोधले होते. त्यानंतर त्यांनी इंटरनॅशनल अॅस्ट्रॉनॉमिकल युनियन मायनर प्लॅनेट सेंटरला त्याच्या शोधाबद्दल सांगितले. ही संस्था सूर्यमालेतील छोटे दगड, ग्रह इत्यादींचे निरीक्षण करते. चंद्र अधिकृतपणे ओळखले जाण्यापूर्वी, त्यांच्या कक्षा तपासल्या जातात. म्हणजेच त्यांच्या संपूर्ण प्रवासाची पडताळणी केली जाते.

पूर्वी, गुरू हा चार मोठ्या गॅलिलीयन चंद्रांचा नैसर्गिक ग्रह म्हणून ओळखला जात होता. हे चंद्र 1610 मध्ये गॅलिलिओ गॅलीलीओने शोधले होते. त्यात आयओ आहे, ज्यामध्ये लाव्हा सरोवरे आहेत. येथे अनेक ज्वालामुखींचा उद्रेक होतो. युरोपा हे पूर्णत: बर्फाच्छादित असलेले ठिकाणी आहे. येथे आत समुद्र आहे. गॅनिमेड हा सूर्यमालेतील सर्वात मोठा चंद्र आहे. तो बुध ग्रहापेक्षा मोठा आहे. चौथा कॅलिस्टो आहे. हा सूर्यमालेतील सर्वात खड्डा असलेला चंद्र आहे.

या वर्षी युरोपियन स्पेस एजन्सी आपले ज्यूस म्हणजेच ज्युपिटर आयसी मून एक्सप्लोरर लाँच करणार आहे. जेणेकरून गुरु आणि इतर चार ग्रहांचा अभ्यास करता येईल. यानंतर पुढील वर्षी नासा आपले युरोपा क्लिपर मिशन अंतराळात पाठवत आहे. जेणेकरून ते युरोपाच्या चंद्राचा बारकाईने अभ्यास करू शकेल.