
>>गणेश पुराणिक
केंद्र सरकारने विधानसभा निवडणुकीआधी मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा देण्याचा निर्णय घेतला आणि राज्यातील 12 कोटी जनतेला आनंद झाला. मात्र अभिजात दर्जा मिळालेल्या याच मराठी भाषेची वाट लावण्याचे काम ‘इंडियन सर्टिफिकेट ऑफ सेकंडरी एज्युकेशन’ (आयसीएसई) मंडळाकडून सुरू आहे. आयसीएसई बोर्डाच्या दुसरीच्या मराठीच्या पुस्तकामध्ये सर्रास हिंदी शब्दांचा वापर करण्यात आला आहे. त्यामुळे प्रचंड संताप व्यक्त केला जात आहे.
माझ्या मराठीची बोलू कौतुके। परि अमृतातेहि पैजासी जिंके… म्हणजे मराठी भाषा ही अमृताहुनी गोड आहे, असं संत वचन आहे. याच मराठीची गोडी लहानपणापासून मुलांना लागावी म्हणून शिक्षण संचालनालयाने सीबीएसई, आयसीएसई, आयबी अशा सर्व मंडळांच्या सर्व माध्यमांच्या शाळांना महाराष्ट्रात मराठी भाषा विषय शिकवणे बंधनकारक केले. याचदरम्यान केंद्र सरकारने मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जाही दिला. पण अभिजात भाषेचा दर्जा मिळूनही मराठीची अवहेलना काही कमी होताना दिसत नाही.
आयसीएसई बोर्डाच्या इयत्ता दुसरीच्या पुस्तकामध्ये अनेक ठिकाणी मराठीऐवजी हिंदी शब्दांचा वापर करण्यात आलेला आहे. थैली, सडक, नैना असे शब्द या पुस्तकातील कवितांमध्ये वापरण्यात आलेले आहेत. विशेष म्हणजे पुस्तकाचे नावच ‘रिवाईज्ड मराठी’ असे आहे. हे पुस्तक ‘मॅकमिलन एज्युकेशन’ या प्रकाशक संस्थेने प्रकाशित केले असून प्रसिद्ध लेखक अनंत भावे यांच्यासह लुईस रॉड्रिक्स, मॅथ्यू सेनिअर यांनी हे पुस्तक लिहिलेले आहे.
पुस्तकामध्ये काय आहे?
दुसरीच्या या पुस्तकामध्ये ‘हिरवी कैरी’ नावाची कविता आहे. यातील पहिल्याच ओळीमध्ये ‘थैली’ हा शब्द लिहिण्यात आला आहे. याच कवितेच्या खाली शब्दार्थामध्ये ‘नैना’ म्हणजे eyes असे लिहिण्यात आलेले आहे. खरे तर मराठीमध्ये डोळय़ांना ‘नयन’ असा समानार्थी शब्द आहे, मात्र तिथे ‘नैना’ असे लिहिण्यात आले आहे. याच कवितेमध्ये व्याकरणाच्याही चुका आहेत. ‘खुष’, ‘वैमानिके’ असे चुकीचे शब्द यात लिहिण्यात आले आहेत. तसेच ‘कमल गड बघ’ या कवितेमध्येही ‘सडक’ हा हिंदी शब्द वापरण्यात आलेला आहे. खरे तर तिथे ‘रस्ता’ हा मराठी शब्द वापरणे अपेक्षित होते. त्यामुळे ही पुस्तकं शालेय विद्यार्थ्यांपर्यंत येण्याआधी कुणी तपासते की नाही अशी शंका पालकांकडून उपस्थित केली जात आहे.