नवरात्राचा पवित्र उत्सव आज (२२ सप्टेंबर) पासुन सुरू झाला आहे. हा नऊ दिवसांचा उत्सव देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांना समर्पित आहे. नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी देवी शैलपुत्रीची पूजा केली जाते. तिला पर्वतराज हिमालयाची कन्या मानले जाते, म्हणून तिचे नाव शैलपुत्री आहे. तिची पूजा केल्याने भक्तांना आनंद, सौभाग्य आणि शांती मिळते.
देवी शैलपुत्री कोण आहे?
नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी देवी शैलपुत्रीची पूजा करण्याची प्रथा आहे. म्हणूनच, तिला नवरात्रीची पहिली शक्ती म्हटले जाते. धार्मिक श्रद्धेनुसार, देवी शैलपुत्रीचे रूप खूप शांत आणि दिव्य आहे. ती हातात त्रिशूळ आणि कमळ धरते आणि बैल नंदीवर स्वार होते.
नवरात्रीच्या पहिल्या दिवसाचे महत्त्व
नवरात्रीचा पहिला दिवस नवीन सुरुवात आणि सकारात्मक उर्जेचे प्रतीक मानला जातो. या दिवशी शैलपुत्री देवीची पूजा केल्याने भक्ताला आत्मविश्वास आणि दृढनिश्चय मिळतो. असे मानले जाते की या दिवशी देवीची पूजा केल्याने आणि जीवनात येणाऱ्या अडचणींना तोंड देणाऱ्यांना शुभ फळे मिळतात.
शैलपुत्री देवीचे स्वरुप
शैलपुत्री देवीच्या ललाटावर अर्ध चंद्र असून, तिच्या उजव्या हातामध्ये त्रिशुल आणि डाव्या हातात कमळाचे फुल आहे. नंदी हे शैलपुत्री देवीचे वाहन आहे. म्हणून तिला वृषभारुढा असे संबोधतात. देवी सतीने हिमालय कन्येच्या रुपात जन्म घेतला. तीच पुढे शैलपुत्री म्हणून ओळखली जाऊ लागली. नवरात्रातील पहिल्या दिवशी शैलपुत्री देवीचे पूजन केल्यास चंद्र दोष नाहीसा होतो, अशी मान्यता आहे.
शैलपुत्री देवीचा मंत्र
शैलपुत्री देवीचे आवाहन सर्व नद्या, तीर्थ आणि दिशांनी केले जाते.
या देवी सर्वभूतेषु शैलपुत्री रूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै, नमस्तस्यै नमो नम:।
शैलपुत्रीचा नैवेद्य
हिमालय कन्या असल्यामुळे शैलपुत्रीला पांढरा रंग प्रिय आहे. म्हणूनच तिची पूजा पांढऱ्या रंगाच्या फुलांनी केली जाते. पांढऱ्या रंगाचे वस्त्र अर्पण करणे शुभ मानले जाते. तसेच तिला मिठाईचा नैवेद्य दाखवताना पांढऱ्या रंगाचा समावेश असलेल्या मिठाईचा नैवेद्य दाखवावा. शैलचा अर्थ पाषाण आहे. म्हणूनच पाषाणाप्रमाणे ठाम राहण्याची प्रेरणा यातून मिळते.
देवी शैलपुत्री पूजा पद्धत
प्रथम कलश स्थापित करा. नवरात्रीच्या पूजेचा हा सर्वात महत्वाचा भाग आहे. पुढे, देवीची मूर्ती किंवा चित्र स्थापित करा. देवीला लाल रंगाचा स्कार्फ, सिंदूर, तांदळाचे दाणे आणि फुले अर्पण करा. पूजा करताना पिवळे कपडे घाला आणि शुद्ध तूप अर्पण करा. शैलपुत्री देवीला समर्पित मंत्रांचा जप करा. पूजा संपल्यानंतर आरती करा आणि प्रसाद वाटा.
