>> अभय मिरजकर
लहान मुलांमध्ये मोबाईलच्या वापराचे प्रमाण प्रचंड वाढले आहे. मोबाईल असल्याशिवाय मुले खाणे, पिणेसुद्धा करत नसल्याचे सार्वत्रिक दिसून येत आहे. या समस्येवर मात करण्यासाठी लातूर शहरातील ज्ञानप्रकाश बालविकास केंद्र या शाळेने थेट अभिनव अशी ‘पुस्तक घर’ ही संकल्पना राबवली आहे.
सध्या वाचन संस्कृती जवळ जवळ नाहीशी होत आलेली आहे. मोबाईलचा अतिरेकी वापर मुले करत आहेत. त्यामुळे आरोग्याच्या अनेक समस्या निर्माण झाल्या आहेत. यावर उपाय म्हणून बालशिक्षणातील प्रयोगशाळा म्हणून ओळख असलेल्या ज्ञानप्रकाश बालविकास केंद्रात हा ‘पुस्तक घर’चा अनोखा प्रयोग सुरू करण्यात आला आहे. मुलांचे शिकणे सहजतेने व आनंददायी व्हावे हा त्यामागचा उद्देश पण आहेच. ‘बालदिन’ देशाचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांचा जन्मदिवस. बालदिनाचे औचित्य साधून मुलांसाठी ‘पुस्तक घर’ सुरू करण्यात आले. प्रकल्पप्रमुख सतीश नरहरे, संचालिका व मुख्याध्यापिका सविता नरहरे यांच्या संकल्पनेतील ‘पुस्तक घर’चे उद्घाटन डॉ. सुरेखा काळे यांच्या हस्ते करण्यात आले. इयत्ता पहिली आणि दुसरीच्या वर्गात साधारण तीनशे विद्यार्थी आहेत. त्यामुळे या पुस्तकांच्या घरात या वयोगटातील मुलांना आवश्यक असणारी भुयारी 500 पुस्तके ठेवण्यात आली आहेत. मुलांनी पुस्तक घरात जाऊन स्वत पुस्तके पाहावीत, आवडेल ते निवडावे, पाहिजे तिथे बसून वाचावे, पुस्तकांचे खेळ खेळावेत, ताईंसोबत पुस्तकावर आधारित कृती कराव्यात यासाठी हे नियोजन केले आहे. पुस्तक घराचा प्रारंभ केल्यानंतर मुले स्वतच तिथेच जात आहेत. वाचनाचा, पुस्तकातील चित्रे पाहण्याचा प्रयत्न करत आहेत. वाचन संस्कार हा लहान वयोगटापासून मिळाला तर ही मुले पुढेही छान वाचतील. मोबाईल, टीव्हीपासून दूर राहतील. या प्रयोगाचे यश समजण्यासाठी थोडा कालावधी लागेल, परंतु मुलांवर सक्ती न करता ते स्वत प्रेरित होऊन वाचन संस्कृती स्वीकारतील यासाठी हा अभिनव प्रयोग सुरू केला आहे.
