वाढत्या वयानुसार महिलांच्या कमकुवत होणाऱ्या स्नायूंना बळकट करण्यासाठी स्ट्रेंथ ट्रेनिंग खूप प्रभावी मानले जाते. काही काळानंतर, महिलांचे स्नायूंचे वजन नैसर्गिकरित्या कमी होऊ लागते. वाढत्या वयानुसार महिलांच्या शरीरात हार्मोन्सचे उत्पादन कमी होऊ लागते आणि याचा स्नायूंच्या ताकदीवर परिणाम होतो. अशावेळी स्ट्रेंथ ट्रेनिंग प्रभावी ठरते.
ज्या महिला आठवड्यातून दोन ते तीन दिवस स्ट्रेंथ ट्रेनिंग व्यायाम करतात त्यांचे सरासरी आयुष्यमान जास्त असते. तसेच व्यायाम न करणाऱ्या महिलांपेक्षा हृदयरोगाचा धोका कमी असतो.
स्ट्रेंथ ट्रेनिंग म्हणजे काय?
वेटलिफ्टिंग किंवा जड वजन उचलण्याच्या व्यायामांना स्ट्रेंथ ट्रेनिंग असेही म्हणतात. यामुळे स्नायूंची ताकद आणि सहनशक्ती वाढते. व्यायामात वापरल्या जाणाऱ्या वेटलिफ्टिंग मशीन, वजन किंवा रेझिस्टन्स बँड इत्यादींचा वापर या व्यायामासाठी केला जातो. वेटलिफ्टिंग व्यायामासाठी, पुश-अप आणि स्क्वॅट्ससारखे स्वतःचे शरीराचे वजन उचलणे देखील शक्य आहे.
स्नायूंच्या ताकदीसाठी नियमितपणे स्ट्रेंथ ट्रेनिंग करणे महत्वाचे आहे. आठवड्यातून चार ते पाच दिवस जड वजन उचलण्याचे व्यायाम करण्याचे ध्येय ठेवावे. महिलांच्या हाडांची घनता, स्नायूंचे वस्तुमान आणि चयापचय सुधारण्यासाठी वेटलिफ्टिंग प्रभावी ठरते. हे केल्याने एकूणच शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य सुधारते. यासोबतच वजन व्यवस्थापनात, हृदयरोग आणि मधुमेहासारख्या जुनाट आजारांचा धोका कमी करण्यात आणि दैनंदिन कामे करण्याची क्षमता वाढविण्यात देखील महत्त्वाची भूमिका बजावते.
स्ट्रेंथट्रेनिंग हे प्रत्येक वयोगटातील महिलांना फायदेशीर ठरते. यामुळे हाडांच्या पेशींना योग्य ते पोषण मिळते. तसेच महिलांची हाडे मजबूत होण्यासही मदत मिळते. हाडांची घनता महिलांसाठी विशेषतः महत्वाची आहे. वाढत्या वयासोबत महिलांमध्ये ऑस्टियोपोरोसिसचा धोका वाढतो.
स्ट्रेंथ ट्रेनिंगमुळे महिलांचे शरीर निरोगी गर्भधारणा आणि प्रसूतीसाठी तयार होऊ शकते. गर्भधारणेदरम्यान वेटलिफ्टिंग थकवा आणि उर्जेची कमतरता कमी करण्यास मदत करू शकते. यामुळे सिझेरियन प्रसूतीची आवश्यकता देखील कमी होते. मजबूत शरीर आणि नियमित व्यायामामुळे गर्भावस्थेतील मधुमेह, प्रीक्लेम्पसिया आणि प्रसूतीनंतरचे नैराश्य यासारख्या गर्भावस्थेच्या गुंतागुंतीचा धोका देखील कमी होऊ शकतो.
रजोनिवृत्तीनंतर महिलांसाठी स्नायूंचे वस्तुमान वाढवणे आणि राखणे सर्वात महत्वाचे आहे. मधुमेहासारख्या चयापचय रोगांना रोखण्यासाठी आणि रजोनिवृत्तीनंतर वजन वाढण्यापासून रोखण्यासाठी स्ट्रेंथट्रेनिंग उपयुक्त ठरते. तसेच यामुळे रजोनिवृत्ती दरम्यान अल्झायमर रोगासह वयाशी संबंधित संज्ञानात्मक घट होण्याचा धोका कमी करते. स्ट्रेंथ ट्रेनिंगमुळे सांधे आणि स्नायूंच्या वेदना कमी होतात. तसेच ऑस्टियोपोरोसिसचा धोका देखील मोठ्या प्रमाणात कमी होतो.
