पेट्रोल, डिझेलच्या किमती येत्या काळात चिंता वाढवणार आहेत. जगातील 22 प्रभावशाली तेल उत्पादक देशांच्या समूहाने म्हणजेच ‘ओपेक’ने असे पाऊल उचललेय, ज्याचा परिणाम थेट हिंदुस्थानावर होऊ शकतो. नुकत्याच बैठकीत रशियासह आठ प्रमुख देशांनी 2026 च्या पहिल्या तिमाहीत उत्पादन वाढीच्या वेगाला ब्रेक लावण्याचा निर्णय घेतला. त्यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाचा पुरवठा टाईट राहील. याचा अर्थ किमती वाढतील. कच्चे तेल महागले म्हणजे हिंदुस्थानात महागाई वाढेल. त्यामुळे ‘ओपेक’चा निर्णय हिंदुस्थानसाठी चिंताजनक आहे.
‘ओपेक’ हे जगातील कच्च्या तेलाचे उत्पादक आणि निर्यातदार देशांची प्रभावशाली युती आहे. जागतिक कच्च्या तेलाचा बाजार स्थिर ठेवणे आणि कच्च्या तेलाच्या किमतींवर परिणाम करणे हे त्याचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. ‘ओपेक’ देशांनी ठरवलेय की, ते डिसेंबरमध्ये दररोज 1,37,000 बॅरल कच्च्या तेलाचे उत्पादन वाढवतील. ही वाढ छोटी आहे. त्यानंतर पुढील वर्षी म्हणजेच 2026 च्या पहिल्या तीन महिन्यांत (जानेवारी, फेब्रुवारी, मार्च) कच्च्या तेलाचे उत्पादन वाढवण्याची गती थांबवली जाईल. ‘ओपेक’ने एक निवेदन जारी करून ही माहिती दिली आहे. या बैठकीत आठ देशांनी भाग घेतला.
आयात खर्च वाढवणार
तेल उत्पादन वाढीवर ब्रेक लावण्याचा अर्थ असा आहे की, आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कच्च्या तेलाच्या किमती आणखी वाढू शकतात. हिंदुस्थान आपल्या गरजेच्या 85 टक्क्यांहून अधिक तेलाची आयात करतो. कच्च्या तेलाच्या उच्च किमतींचा थेट परिणाम देशातील पेट्रोल, डिझेल आणि स्वयंपाकाच्या गॅसच्या किमतींवर होईल. यामुळे महागाई वाढेल. कच्च्या तेलासाठी अधिक पैसे द्यावे लागल्याने हिंदुस्थानचा आयात खर्च वाढेल. यामुळे डॉलरचा साठा कमी होईल. डॉलरच्या वाढत्या मागणीमुळे आपला रुपया कमकुवत होऊ शकतो, ज्यामुळे आयात आणखी महाग होईल.
जागतिक स्तरावर कच्च्या तेलाची मागणी आणि पुरवठा याबाबत सतत चर्चा होत असताना व बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत चढ-उतार दिसत असताना हा निर्णय आला आहे. ‘ओपेक’ देशांचे हे पाऊल जागतिक तेल बाजारावर परिणाम करू शकते.
तज्ञांच्या मते, जर जागतिक कच्च्या तेलाच्या किमती जास्त राहिल्या आणि मागणी मजबूत झाली, तर रशियासारखे देश हिंदुस्थानाला देत असलेली सवलत कमी करू शकतात. यामुळे देशात कच्च्या तेलाची आयात आणखी महाग होईल.
