दिल्लीतील द्वारका येथील मणिपाल रुग्णालयातील डॉक्टरांनी आशियामध्ये पहिल्यांदाच अशी वैद्यकीय कामगिरी केली आहे, जी आतापर्यंत अशक्य मानली जात होती. डॉक्टरांनी एका महिलेच्या मृत्यूनंतर तिच्या शरीरात पुन्हा रक्तप्रवाह (ब्लड सर्क्युलेशन) सुरू करून तिचे अवयव सुरक्षित ठेवले, जेणेकरून तिची शेवटची इच्छा अवयवदान पूर्ण करता आली.
पीटीआयच्या माहितीनुसार, मृत गीता चावला (वय 55) या दीर्घकाळ मोटर न्यूरॉन आजाराने त्रस्त होत्या. 5 नोव्हेंबर रोजी श्वास घेण्यास त्रास झाल्याने त्यांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. प्रकृती गंभीर झाल्यावर कुटुंबाने त्यांना लाइफ सपोर्टवर न ठेवण्याचा निर्णय घेतला आणि 6 नोव्हेंबरच्या रात्री 8:43 वाजता त्यांना मृत घोषित करण्यात आले.
गीता यांची शेवटची इच्छा होती की त्यांच्या अवयवांचे दान केले जावे. त्यानंतर डॉक्टरांनी अत्यंत कठीण आणि नव्या प्रकारची तंत्रज्ञान पद्धत नॉर्मोथर्मिक रिजनल परफ्यूजन (NRP) वापरली. या प्रक्रियेत ECMO (एक्स्ट्रा कॉर्पोरियल मेंब्रेन ऑक्सीजनेटर) नावाच्या विशेष यंत्राद्वारे हृदय थांबल्यानंतरही शरीरात रक्तप्रवाह पुन्हा सुरू करण्यात आला, ज्यामुळे अवयव जिवंत ठेवता आले.
मणिपाल इन्स्टिट्यूट ऑफ क्रिटिकल केअर मेडिसिनचे चेअरमन डॉ. श्रीकांत श्रीनिवासन यांनी सांगितले, “ही आशियातील पहिली घटना आहे, ज्यामध्ये मृत्यूनंतर व्यक्तीच्या शरीरात रक्तप्रवाह पुन्हा सुरू करून अवयव सुरक्षित ठेवले गेले. साधारणपणे भारतात अवयवदान ‘ब्रेन डेथ’ नंतर केले जाते, जेव्हा हृदय अद्याप चालू असते. पण या प्रकरणात हृदय थांबले होते, तरीसुद्धा आम्ही अवयव जिवंत ठेवण्यात यशस्वी झालो.”
यानंतर NOTTO (नॅशनल ऑर्गन अँड टिश्यू ट्रान्सप्लांट ऑर्गनायझेशन) यांनी हे अवयव गरजू रुग्णांना वितरित केले. गीतांचा लिव्हर दिल्लीच्या ILBS रुग्णालयात 48 वर्षीय रुग्णाला प्रत्यारोपित करण्यात आला, तर दोन्ही मूत्रपिंड साकेत येथील मॅक्स रुग्णालयात अनुक्रमे 63 आणि 58 वर्षीय दोन पुरुष रुग्णांना देण्यात आली. तसेच कॉर्निया आणि त्वचा दान केल्यामुळे इतर अनेक रुग्णांना मदत झाली.
मणिपाल इन्स्टिट्यूट ऑफ गॅस्ट्रोएंटरोलॉजीचे चेअरमन डॉ. (कर्नल) अवनीश सेठ यांनी सांगितले, “भारतामध्ये गेल्या वर्षी 1,128 जणांनी ब्रेन डेथनंतर अवयवदान केले होते. पण आता या नव्या तंत्रज्ञानामुळे मृत्यूनंतरही अवयवदान शक्य झाले आहे. ही भारतासाठी एक मोठी वैद्यकीय यश आहे.”
