‘अंडरवर्ल्ड संपलेले नाही. त्याने केवळ आपला चेहरा बदलून नव्या युगात प्रवेश केला आहे,’ असे मत मुंबईचे माजी पोलीस आयुक्त राकेश मारिया यांनी मांडले. मारिया यांनी लिहिलेल्या ‘व्हेन इट ऑल बिगनः द अनटोल्ड स्टोरीज ऑफ द अंडरवर्ल्ड’ या पुस्तकाचे प्रकाशन नुकतेच झाले. त्यावेळी ते बोलत होते.
‘पूर्वीच्या अंडरवर्ल्डला मर्यादा होत्या. ते लोक समोर दिसत. त्यांचे इलाखे ठरलेले होते. आता सगळे बदलले आहे. अंडरवर्ल्डचे सध्याचे गुन्हेगार उच्चशिक्षित, टेकसॅव्ही असून ते अदृश्य राहून सूत्रे हलवतात. हुकूमत गाजवण्यासाठी त्यांना एखाद्या शहरात राहावे लागत नाही. आंतरराष्ट्रीय कनेक्शन, डिजिटल साधनांमुळे ते सातासमुद्रापार राहूनही कारवाया करू शकतात. त्यामुळे त्यांना शोधणे आणि पकडणे पूर्वीपेक्षा कठीण आणि धोकादायक झाले आहे, असे मारिया म्हणाले.
जुहू येथील सोहो हाऊसमध्ये हा प्रकाशन सोहळा झाला. त्यावेळी मुंबईचे माजी पोलीस आयुक्त एम. एन. सिंग, रॉनी मेंडोन्सा, डॉ. पी एस पसरिचा, सतीश सहानी, अभिनेते नाना पाटेकर, अजय देवगण, निर्माता-दिग्दर्शक रोहित शेट्टी, महेश भट्ट आणि बोनी कपूर हे उपस्थित होते. या मान्यवरांनी यावेळी मारिया यांच्या सोबत काम करताना आलेले अनुभव सांगितले.
‘मुंबईतील बॉम्बस्पह्टानंतर राकेश मारिया यांची बदली वाहतूक पोलीस विभागातून क्राइम ब्रँचमध्ये झाली होती. तो उल्लेख करत, हा माझा मास्टरस्ट्रोक होता, असे एम. एन. सिंग यांनी यावेळी सांगितले, तर मी राकेश मारिया यांना उधारीवर सिंग यांच्याकडे सोपवले होते, पण ती उधारी त्यांनी परत केली नाही, असा चिमटा माजी पोलीस महासंचालक पसरिचा यांनी हाणला.
पुस्तकात काय?
मुंबईच्या रस्त्यांवर 1980 च्या दशकात गँगवॉर प्रत्यक्ष दिसले, पण त्याची बीजे 50 वर्षे आधी म्हणजेच 1930 मध्येच पडली होती. करीमलालापासून सुरू झालेला अंडरवर्ल्डचा प्रवास, त्याचे बदलते स्वरूप राकेश मारिया यांनी बारकाईने शब्दबद्ध केले आहे. या पुस्तकामुळे मुंबईच्या अंडरवर्ल्डची एक बाजू पोलीस अधिकाऱयाच्या नजरेतून प्रथमच उलगडणार आहे.
