संत नामदेवांच्या आई संत गोणाई. पुत्रवत्सल आणि प्रापंचिक असणाऱ्या गोणाई यांना नामदेवांची सतत काळजी वाटत असे. नामदेव गाथेमध्ये त्यांची नाममुद्रा असलेले सुमारे सव्वीस अभंग मिळतात. नामदेवांच्या बालवयातील विठ्ठलभक्तीने त्या भारावलेल्या होत्या. पण पुढे त्यांचे प्रपंचाकडे दुर्लक्ष होत असल्याने संत गोणाई नेहमी काळजीत असत. विठ्ठलभक्तीत रममाण झालेल्या नामदेवांना पाहून गोणाई माऊलीला काळजी वाटत असे. त्या विठ्ठलाबद्दल पुढे संताप व्यक्त करतात. विठ्ठलाला बोल लावतात. ‘नवमास वरी म्या वाहिलासी उदरी आस केली थोडी होसी म्हणूनी सांडी देवपिसे नको करू ऐसे बळे घर कैसे बुडविसी ।।’ हा त्यांनी रचलेला अभंग. या अभंगातून आईच्या अस्वस्थ मनाचे मायेच्या भूमिकेतून दर्शन घडते. मुलाच्या कल्याणाची तळमळ, त्यातून येणारा संताप त्या व्यक्त करताना दिसत. असे अनेक अभंग त्यांनी रचले आहेत. गोणाईंच्या बहुतेक रचनांमधून माता-पुत्र यांचा प्रेमवत्सल कलह पाहावयास मिळतो. आईच्या हृदयातील अनन्यसाधारण माया, जिव्हाळा, पुत्राविषयी वाटणारी चिंता, त्यांच्या प्रपंचाची काळजी अशा विविध स्वरूपाच्या उत्कट भावना संत गोणाईच्या अभंगांतून व्यक्त झालेल्या दिसतात.
