मुख्यमंत्री देवाभाऊ, तुम्ही मेट्रोचे जाळे विणा, रस्त्यांची निर्मिती करा, ‘बोगदा रस्ते’ बांधा. महाराष्ट्राचा कायापालट की काय तो जरूर करा, पण आधी गरीब, दुर्गम आदिवासी भागाकडे बघा. तेथे किमान बरे रस्ते होतील, आदिवासींना आरोग्य सुविधा आणि रुग्णवाहिका मिळेल, असेही काही ‘व्हिजन’ बघा. नशिबाने रुग्णवाहिका मिळालीच तर तिचा चालक आदिवासी मातेला नवजात शिशूसह मध्येच न उतरवता घरापर्यंत पोहोचवेल, असे काही करा. बाकी तुमच्या त्या विकासाच्या व्हिजनच्या बाता काय सुरूच राहणार आहेत!
राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस हल्ली मुंबई-महाराष्ट्राचा विकास, विकासाचे व्हिजन वगैरेंवर उठता-बसता बोलत असतात. पुढील पाच वर्षांत राज्याचा संपूर्ण कायापालट करणार, असाच त्यांचा आव आणि भाव असतो, परंतु प्रत्यक्षात चित्र किती विपरीत आहे, हे मोखाडा येथील एका घटनेने दाखवून दिले आहे. मोखाडा येथे प्रसूतीनंतर घरी परतणाऱ्या सविता बांबरे या आदिवासी मातेला रुग्णवाहिका चालकाने तिच्या नवजात शिशूसह अर्ध्या रस्त्यातच उतरवून दिले. त्यामुळे तिला आणि तिच्या आई व सासूला दोन किलोमीटर पायपीट करावी लागली. ज्या मुंबईच्या कायापालटाच्या गोष्टी मुख्यमंत्री करतात, त्या मुंबईपासून मोखाडा हे हाकेच्या अंतरावर आहे. तेथेच जर रुग्णवाहिका चालक प्रसूती झालेल्या आदिवासी मातेशी अशा निर्दयीपणे वागत असेल तर काय उपयोगाचे तुमचे ते विकासाचे व्हिजन आणि तुमचा तो विकास? पुन्हा हे सगळे एका जागरूक नागरिकाने समाज माध्यमावर व्हायरल केले म्हणून चव्हाट्यावर आले. अन्यथा हा अमानुष प्रकार उघडकीसही आला नसता. मोखाडा आणि त्या भागातील गरीब
आदिवासींची दुरवस्था
नवीन नाही. स्वातंत्र्य मिळून सात दशके उलटल्यानंतरही वाडा-मोखाडा काय किंवा राज्यातील इतर आदिवासी भाग काय, आजही विकासाच्या गंगेत कोरडेच आहेत. मोखाडा हा तर मुंबई-ठाण्याच्या शेजारी असलेला भाग आहे, परंतु ना तेथे दळणवळणाची सोय आहे, ना किमान प्राथमिक आरोग्य सुविधा आहेत, ना रेशनच्या धान्याची उपलब्धता आहे. राज्याच्या सर्वच दुर्गम-अतिदुर्गम आदिवासी भागाची हीच अवस्था आहे. त्यामुळेच आजही वैद्यकीय उपचारांसाठी गरीब आदिवासींना मैलोन्मैल पायपीट करावी लागते. रस्ते नसल्याने गर्भवतींना आणि आजारी माणसांची झोळीत किंवा डोलीत बसवूनच तालुक्याच्या ठिकाणी ने-आण करावी लागते. अनेकदा या प्रवासातच प्रसूती होते. बाळ-बाळंतिणींना जीव गमवावे लागतात. अनेक ठिकाणी पूल नसल्याने शाळकरी मुलांना दोरीच्या सहाय्याने नदी-नाले ओलांडावे लागतात. रस्ते नसल्याने रुग्णवाहिका असली तरी उपयोग नसतो. मुळात अनेक ठिकाणी प्राथमिक आरोग्य केंद्र असले तरी ना डॉक्टर असतात, ना कर्मचारी असतात, ना औषधे असतात. रुग्णवाहिका असलीच तर चालक नसतो. मोखाड्यातील आदिवासी मातेसाठी रुग्णवाहिका उपलब्ध होती हे तिचे नशीबच म्हणायचे. मात्र तरीही
बेजबाबदार चालकामुळे
तिच्यावर नवजात शिशूसह पायपीट करण्याची वेळ आलीच. दशकानुदशके राज्यातील आदिवासींच्या नशिबी आलेले सरकारी बेपवाईचे भोग संपण्याची चिन्हे नाहीत. राज्यकर्ते विकासाच्या मोठमोठ्या गप्पा मारतात. अमुक लाख किलोमीटरचे रस्ते बांधले, एवढे पूल बांधले, अशा वल्गना करतात. रस्त्यांचे जाळे कसे निर्माण केले, महामार्गांचे विस्तारीकरण करून दळणवळण कसे जलद केले, मेट्रो रेल्वेचे जाळे कसे विणले, मोठमोठी इस्पितळे कशी उभारली वगैरे रंगीबेरंगी फुगे हवेत सोडत असतात. प्रत्यक्षात या बाता आणि फुगे कसे बिनहवेचे आहेत, हे मोखाड्यात घडलेल्या घटनेमधून समोर आले. मुख्यमंत्री देवाभाऊ, तुम्ही मेट्रोचे जाळे विणा, रस्त्यांची निर्मिती करा, ‘बोगदा रस्ते’ बांधा. महाराष्ट्राचा कायापालट की काय तो जरूर करा, पण आधी गरीब, दुर्गम आदिवासी भागाकडे बघा. तेथे किमान बरे रस्ते होतील, आदिवासींना आरोग्य सुविधा आणि रुग्णवाहिका मिळेल, असेही काही ‘व्हिजन’ बघा. नशिबाने रुग्णवाहिका मिळालीच तर तिचा चालक आदिवासी मातेला नवजात शिशूसह मध्येच न उतरवता घरापर्यंत पोहोचवेल, असे काही करा. बाकी तुमच्या त्या विकासाच्या व्हिजनच्या बाता काय सुरूच राहणार आहेत!
